برای نگارش متن خبر، گزارش، مقاله یا مصاحبه، باید اصول اولیهای رعایت شود تا علاوه بر توجه به مسائل فنی و حرفهای روزنامهنگاری و خبرنویسی، مخاطب روزنامه یا سایت خبری، جذب مطلب شده و به خواندن ترغیب شود. در مطلب خبرنویسی و اصول نوشتن خبر به معرفی اجمالی اجزای خبر شامل تیتر، لید، روتیتر، زیرتیتر، سوتیتر یا همان خلاصه تیتر و میان تیتر پرداخته شده است.فردی در حال نوشتن خبر روی کاغذ است باید توجه داشت که اجزای خبر برای همه مطالب منتشر شده در روزنامهها، مجلهها و سایتهای خبری باید رعایت شود و در مطلب خبرنویسی و اصول نوشتن خبر اگر تنها به نام «روزنامه» اشاره شده، منظور همه رسانههای خبری بوده و تنها به دلیل خلاصهنویسی و جلوگیری از توضیحات اضافه از واژه روزنامه استفاده شده است.تیترماندگارترین بخش خبر و در واقع روح خبر «تیتر» است. با انتخاب و نگارش یک تیتر مناسب مخاطب ترغیب خواهد شد تا خبر یا مقاله را بخواند یا از خیرش بگذرد. در صورتی که تیتر جذاب، کوتاه و پر معنا باشد، توجه خواننده به متن جلب خواهد شد. به همین علت است که هر چقدر نویسندگان و خبرنگاران تیتر مناسبی برای مطلب خود انتخاب کنند، باز هم سردبیر یا دبیر به دنبال اصلاح و ویرایش تیتر هستند تا تیتری جذابتر برای مطلب انتخاب شود. در برخی از رسانهها نیز شورایی متشکل از روزنامهنگاران باتجربه به نام «شورای تیتر» وجود دارد تا با بررسی اخبار دریافتی، تیتر مناسبی برای صفحه اول روزنامه انتخاب و بازسازی کنند.
تیترهای منتخب به نوعی موضعگیری و جهتگیری نشریات در مورد مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دیگر موضوعات و مسائل روز را نشان میدهند. ویژگیهای تیتر عبارتند از:کمک به جذب مخاطب و ترغیب خوانندگان برای انتخاب روزنامه مطلوبافزودن زیبایی صفحات روزنامهجداسازی و تفکیک مطالب مختلف از یکدیگرتسهیل دسترسی مخاطبان به مطالب مختلفرساندن پیام خبری در قالب کلماتی زیبا، پرمحتوا، کوتاه و مستحکمباید به خاطر سپرد که تیتر باید همیشه بعد از تنظیم خبر نوشته شود؛ همچنین، تیتر باید دقیق و روشن باشد. نویسنده باید تلاش کند تا تیتر اصلی با لید مطلب هماهنگ باشد. ضمن اینکه به منظور افزایش ماندگاری تیتر در ذهن مخاطب، باید سعی شود تا تیتر تا حد ممکن حول یک محور اصلی و مورد توجه مخاطب باشد. همچنین باید از نگارش تیتر با افعال منفی، پرسشی و واژههای شعاری پرهیز شود.
در ادامه مطلب خبرنویسی و اصول نوشتن خبر به مفهوم لید، چگونگی نگارش آن و دیگر موارد پرداخته میشود.لیدلید مهمترین و یا خلاصه مهمترین بخش خبر است که در ابتدای سبکهای خبری «هرم وارونه» و «تاریخی همراه با لید» نوشته میشود. لید باید به گونهای نوشته شود که مخاطب با خواندن آن، مطلب مهم نوشته شده در خبر را درک کند. مثال زیر برای درک بهتر مفهوم تیتر و لید و چگونگی نگارش آنها، قابل توجه است.تیتر: دانستنیهایی درباره آلرژیلید: آلرژی یا حساسیت واکنش سیستم ایمنی بدن به مادهای خارجی است که لزوماً هم آن ماده برای بدن مضر نیست. این مواد خارجی را ذرات آلرژیزا (آلرژن) میگویند که میتوانند شامل برخی مواد غذایی، گردهها و یا غذای حیوانات خانگی باشند. در این نوشتار سعی کردهایم تا درباره حساسیتها، علل آنها، چگونگی مقابله و راههای درمان آنها توضیح دهیم.انواع لید از نظر محتوادر این بخش از مطلب خبرنویسی و اصول نوشتن خبر انواع لید از نظر محتوا مورد بررسی قرار گرفتهاند. لید از نظر محتوا شامل لید با محتوای زیاد، لید بیمحتوا و لید مناسب میشود.
همانطور که از نام انواع لیدها پیدا است، لید با محتوای زیاد به جزئیترین موارد میپردازد، لید بیمحتوا هم هیچ اطلاعات اساسی و مهمی به مخاطب ارائه نمیکند؛ همچنین، لید مناسب لیدی است که حاوی مهمترین بخش خبر است و جملات آن نه کلی، مبهم و فاقد اطلاعات و همچنین نه طولانی و حاوی اطلاعات زیاد است.دقت کنید که خبرنویسی نوعی نوشته عینی محسوب میشود و باید اصول نوشتههای عینی را برای نگارش آن رعایت کرد.خبرنویسی و اصول نوشتن خبر | راهنمای کاربردیتصویر ۲: به تیترهای اصلی و فرعی این تصویر دقت کنید.انواع لید از نظر عناصر خبریرکن اصلی تنظیم خبر، شناخت عناصر خبری است تا با شناخت آنها خبرنگار بتواند بدون ابهام و به طور کامل شرح رویداد را به مخاطب انتقال دهد. عناصری خبری عبارتند از: که، چه، کجا، چه وقت، چرا و چگونه. در لیدی که با عنصر خبری «چه کسی» شروع میشود، این «که» میتواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد. برای مثال:دبیر کل سازمان ملل متحد اعلام کرد….لیدی که با عنصر خبری «چه» شروع میشود، مثلاً:بارش باران افراد زیادی در شهرکرد را بیخانمان شدند.